لسان مبین

مقاله پژوهشی

تحلیل استنادی و شبکه هم‌نویسندگی نشریه لسان مبین در سال‌های 1390 تا 1399

فاطمه علی نژاد؛ حسین کیانی

دوره 14، شماره 50 ، دی 1401

http://dx.doi.org/10.30479/lm.2022.16849.3366

چکیده

نشریات علمی کانال‌های بسیار مهمی برای گسترش دانش هستند و نمایانگر دستاوردهای جامعه علمی به شمار می‌روند. پژوهش حاضر به بررسی وضعیت کمی مقالات نشریه لسان مبین با هدف شناسایی رفتار استنادی و روابط هم‌نویسندگی ... بیشتر نشریات علمی کانال‌های بسیار مهمی برای گسترش دانش هستند و نمایانگر دستاوردهای جامعه علمی به شمار می‌روند. پژوهش حاضر به بررسی وضعیت کمی مقالات نشریه لسان مبین با هدف شناسایی رفتار استنادی و روابط هم‌نویسندگی می‌پردازد. پژوهش حاضر با مطالعه اسنادی با رویکرد علم‌سنجی انجام شده است. تمامی مقالات نشریه لسان مبین در سال‌های 1390 تا 1399 جامعه پژوهش حاضر را تشکیل داده است. داده‌ها از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام استخراج شده و با فنون تحلیل استنادی و شبکه هم‌نویسندگی تحلیل شده است. نتایج مربوط به همکاری‌های علمی نویسندگان نشان می‌دهد که نویسندگان نشریه تمایل زیادی به برقراری مشارکت‌های علمی دارند. الگوی دونویسندگی مهم‌ترین الگوی همکاری در مقالات نشریه بوده است. بیشتر مشارکت‌های بین نویسندگان نشریه به صورت درون دانشگاهی و مشارکت با نویسندگان همکار از دانشگاه خود می‌باشد. همچنین شبکه حاضر از انسجام و تراکم مطلوبی برخوردار نمی‌باشد. در این نشریه بین متغیرهای ارتباطات علمی با تولیدات علمی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد به گونه‌ای که نویسندگان دارای تولیدات بیشتر، مشارکت بیشتری با سایر نویسندگان در نوشتن مقالات دارند. کلمات کلیدی: علم‌سنجی، تحلیل استنادی، همکاری علمی، هم‌نویسندگی، نقشه دانش، نشریه لسان مبین.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

تحلیل رمان "وطن من زجاج" اثر یاسمینه صالح بر اساس گفتمان قدرت میشل فوکو

سولماز پرشور؛ مهین حاجی زاده؛ عبدالاحد غیبی؛ حمید ولی زاده

دوره 14، شماره 50 ، دی 1401

http://dx.doi.org/10.30479/lm.2020.13157.3013

چکیده

تحلیل گفتمان مجموعه‌ای از رویکردهای میان‌رشته‌ای است که در قلمروهای مختلف ادبی و غیر ادبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. میشل فوکو پسامدرن فرانسوی نقش بنیادی در تکوین تحلیل گفتمان به‌عهده دارد. نگرش ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

تحلیل گفتمان رمان «الجازیة و الدراویش» عبد الحمید بن‌هدوقة از منظر عنصر انسجامی تکرار (براساس نظریه‌ی هالیدی و حسن)

حمیده مروتی؛ فاطمه قادری؛ رضا افخمی عقدا؛ وصال میمندی

دوره 14، شماره 50 ، دی 1401

http://dx.doi.org/10.30479/lm.2021.14406.3129

چکیده

انسجام، پیوندی ارگانیک میان اجزای یک متن است که آن را به صورت یک گفتمان در می‌آورد. این نظریه را نخستین‌بار هالیدی و حسن در سال 1976م مطرح کردند. از دیدگاه این دو زبان‌شناس، ارجاع، حذف، جایگزینی، ادات ... بیشتر انسجام، پیوندی ارگانیک میان اجزای یک متن است که آن را به صورت یک گفتمان در می‌آورد. این نظریه را نخستین‌بار هالیدی و حسن در سال 1976م مطرح کردند. از دیدگاه این دو زبان‌شناس، ارجاع، حذف، جایگزینی، ادات پیوندی و انسجام‌واژگانی، عوامل ایجاد‌کننده انسجام هستند. انسجام‌واژگانی شامل دو گونة تکرار و هم‌آیی است. تکرار یک‌واژه به صورت‌های لفظی و معنایی علاوه بر ایجاد پیوستگی میان جمله‌های متن، سبب برجستگی آن واژه در متن می‌شود. این نوشتار به روش توصیفی-‌تحلیلی و با هدف بررسی کارکرد عامل انسجامی تکرار در ایجاد پیوند در متن رمان الجازیة و الدراویش و برجسته‌سازی موضوع آن، انجام‌شده و پس از تحلیل داده‌ها دریافته که نویسنده با کاربرد عنصر تکرار- 2.505 گره انسجامی- ضمن ایجاد پیوندی محکم میان الفاظ و معانی، ایدئولوژی مدنظرش را ابراز نموده‌است. بسامد بالای تکرار مستقیمِ واژگان محوریِ مجموعة رمان و هر قسمت از آن، موضوع اصلی الجزایر و اسلام و موضوع‌های فرعی نه به شرق و غرب و کناره‌گیری مهاجران بازگشته به وطن را برای رمان محوریت بخشیده‌ و تکرار جزئی، ترادف و شبه‌ترادف در مرتبة بعدی علاوه بر ترسیم قدرت نویسنده در استفاده از واژگان متعدد، موضوعات جانبی ولی مؤثّر در فهم گفتمان رمان را برجسته‌نموده‌است. واژگان شامل در بروز گفتمان رمان نقش زیادی ندارد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

تحلیل نقش استعاره‌های شناختی حروف جر مکانی در تبیین و انتقال انگاره نبوت در قرآن

مریم توکل نیا؛ ولی اله حسومی

دوره 14، شماره 50 ، دی 1401

http://dx.doi.org/10.30479/lm.2022.16626.3340

چکیده

زبان قرآن زبانی قابل فهم برای همگان است و در ساختاری منطبق بر شناخت بشری سازماندهی شده‌است. استفاده از حروف جر و انطباق مفهوم مکانی-حسی و تجربه شده‌ی آن‌ها با حوزه‌های انتزاعی و معنوی، نمونه‌ای از ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

جامعه‌شناسی پیامدهای زبانی در نسل دوم مهاجران (مورد‌پژوهانه: رمان «تحت سماء کوبنهاغن» اثر حوراء النداوی)

نسرین کاظم زاده؛ پیمان صالحی

دوره 14، شماره 50 ، دی 1401

http://dx.doi.org/10.30479/lm.2022.16267.3302

چکیده

چکیده یکی از جنبه‌های با اهمیت مهاجرت که از نیمة دوم قرن بیستم و به‌ویژه در دهه‌های اخیر، مورد توجه پژوهندگان مختلف و از آن جمله جامعه‌شناسان زبان قرار گرفته، پیامدهای زبانی مهاجرت است. با تمام تنوعی ... بیشتر چکیده یکی از جنبه‌های با اهمیت مهاجرت که از نیمة دوم قرن بیستم و به‌ویژه در دهه‌های اخیر، مورد توجه پژوهندگان مختلف و از آن جمله جامعه‌شناسان زبان قرار گرفته، پیامدهای زبانی مهاجرت است. با تمام تنوعی که مهاجرت از نظر نوع و ابعاد در کشورهای مختلف دارد، پیامدهای زبانی کم وبیش مشابهی در همة نمونه‌های آن به‌چشم می‌خورد. نسل دوم مهاجران که در غربت به‌دنیا آمده و یا در کودکی به‌همراه والدین خود مهاجرت کرده‌اند، برخوردهای زبان مادری و میزبان در آنان ملموس‌تر است. رمان «تحت سماء کوبنهاغن» حوراء النداوی رمان‌نویس معاصر عراقی روایتگر گروهی از مهاجران نسل دوم عراقی در کشور دانمارک می‌باشد که در نتیجة همانندی با جامعة میزبان، زبان و فرهنگ سرزمین مادری در آنان کم رنگ شده، این موضوع علاوه‌براین نوعی سردرگمی هویتی را نیز برایشان در پی‌داشته است. این مقاله بر آن است تا به‌شیوة توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر ادبیات جامعه‌شناسی زبان، پیامدهای زبانی مهاجرت را در نسل دوم مهاجران این رمان بررسی نماید. نتایج گویای آن است که دوزبانگی غالب، قرض‌گیری واژگانی و آوایی، تغییر زبان و در مواردی حفظ زبان و تطابق زبانی از مهم‌ترین پیامدهای مهاجرت در نسل دوم می‌باشد. لازم به‌ذکر است نقش والدین در بروز این‌گونه پیامدها چشم‌گیر می‌باشد.کلمات کلیدی: جامعه‌شناسی زبان، نسل دوم، مهاجرت، حوراء النداوی، تحت سماء کوبنهاغن

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

زبان و نوشتار زنانه در رمان «حجر الضحک» اثر هدی برکات (بررسی لایه واژگانی و نحوی)

علیرضا شیخی؛ نرگس انصاری؛ مونس شاملی

دوره 14، شماره 50 ، دی 1401

http://dx.doi.org/10.30479/lm.2021.14732.3167

چکیده

ادبیات زنانه از مهمترین موضوعات در نقد ادبی معاصر است. به دنبال جنبش زنان برای دستیابی به حقوق برابر با مردان نوشتار زنانه در اواسط قرن بیستم شکل گرفت. به عقیده طرفداران جنبش زنان، اصولا مردان قادر به ... بیشتر

مشاهده مقاله

کارکرد نمادین شخصیت پیامبر اسلام (ص) در شعر معاصرعربی (با تکیه بر بررسی دواوین 7 شاعر نام آور عرب)

سیده اکرم رخشنده نیا؛ کبری روشنفکر؛ خلیل پروینی؛ فردوس آقاگلزاده

دوره 2، شماره 3 ، خرداد 1390، ، صفحه 150-171

چکیده

داستان انبیا(ع) دستمایه بسیاری ازهنرهای جدید و قدیم گردیده است و ادبیات در دو شاخه‌ی نظم و نثر، فیلم، مجسمه سازی، تئاتر، نقاشی، ادیان،عرفان، جامعه شناسی و روانشناسی ازجمله‌ی هنرها و علومی است که از ... بیشتر

درآمدی تحلیلی بر شعر عصر انحطاط در پرتو جامعه شناختی ادبی

تورج زینی وند؛ پروانه ستایش نیا

دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1390، ، صفحه 74-105

چکیده

سرزمین های عربی در دورهی انحطاط، زیر سلطهی حاکمان تاتاری و ترک بوده و ویژگی بارز این حکومتها در ستم و بیداد،آزار و اذیت، دسیسه و آشوب خلاصه می شده است. جامعه درچنین اوضاعی، پیوستگی ... بیشتر سرزمین های عربی در دورهی انحطاط، زیر سلطهی حاکمان تاتاری و ترک بوده و ویژگی بارز این حکومتها در ستم و بیداد،آزار و اذیت، دسیسه و آشوب خلاصه می شده است. جامعه درچنین اوضاعی، پیوستگی و استواری خود را از دست داده بود و هر لحظه رو به فروپاشی پیش می رفته است. افزون بر این، عصبیّت های قومی و رقابت های سیاسی - دینی بار دیگر اوج گرفته بود و نوشتههای ادیبان، رو به سستی نهاده و سروده های شاعران سست و بی مایه شده بود. این ناتوانی ادبی و نابسامانی اجتماعی و اقتصادی، نتیجه ی اوضاع سیاسی- اجتماعی آن روزگار بوده است که مغولان، ترکان و مملوکیان برای سرزمین های عربی بهارمغان آورده بودند. یافته و فرضیهی اساسی این جستار که در چارچوب های نقد جامعه شناختی ادبی نگاشته شده است، چنین است که شعر دوره ی انحطاط، یکی از منابع راستین شناخت اوضاع اجتماعی آن دوره به شمار می آید. در این پژوهش، براساس معیارهای جامعه شناختی ادبی، بهبررسی، تحلیل و بازتاب موضوعهای اجتماعی همچون: رخدادهایاجتماعی، وضعیّت طبقات اجتماعی، نقد و شکایت از اوضاع جامعه،گرایش تودههای مردم به ادبیات، فقر و اوضاع نامناسب اقتصادی، اخلاق اجتماعی، مالیاتهای سنگین، حسرت و اندوه بر اوضاعگذشته، بادهنوشی و بادهسرایی، گرایش به زهد و تصوّف و توسّل به پیامبر(ص) در شعر شاعران برجستهای همچون: بوصیری، الشاب الظریف، بهاءالدین الزهیر، ابن نباته، صفی الدین حلّی و ......... پرداخته شده است. محورهای اساسی این پژوهش عبارتند از: الف)پیشگفتاری درباره ی جامعه شناختی ادبی و اوضاع اجتماعی عصر انحطاط. ب)پردازش و تحلیل موضوع های اجتماعی در شعر این دوره بر اساس معیارهای جامعه شناختی ادبی.

بررسی تطبیقی رمانتیسم در اشعار نادر نادرپور و ابوالقاسم شابّی

عبدالعلی آل بویه ی لنگرودی؛ فریبا مدبری

دوره 2، شماره 3 ، خرداد 1390، ، صفحه 1-27

چکیده

در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم، نوعی نیاز معنوی ، فردی و اجتماعی دست به دست هم دادند و مکتب رمانتیسم را به وجود آوردند. اساس این نهضت ادبی، بر تخیّل فردی و خلاقیّت براساس تخیّل بود و در واقع عکس العملی ... بیشتر در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم، نوعی نیاز معنوی ، فردی و اجتماعی دست به دست هم دادند و مکتب رمانتیسم را به وجود آوردند. اساس این نهضت ادبی، بر تخیّل فردی و خلاقیّت براساس تخیّل بود و در واقع عکس العملی بود در برابر مکتب کلاسیسم که با زبانی کلیشه‌ای می‌خواست اخلاقی محدود را تعلیم دهد. گرچه پیدایش مکتب رمانتیسم در ادبیات فارسی و عربی زمینه های مشترک زیادی ندارد. ولی همگونی های زیادی میان پیروان این مکتب ادبی در فارسی و عربی به چشم می خورد. از میان ویژگی هایی که برای شعر رمانتیک برشمرده اند، گمنامی و تنهایی، پناه بردن به خاطرات گذشته ، سفر اندیشه های عصیانگرانه علیه معشوق و اعتراض به ناهنجاریهای جامعه و طبیعت و تداعی در شعر نادرپور وضوح بیشتری دارد؛ و در شعر شابّی ، شور و نشاط و عشق به زندگی ، مشارکت با وجدان جمعی ، نگرانی از سرنوشت مردم، امید به آینده روشن و خوش بینی، بیشتر جلوه گری می کند. در این جستار، با روش کتابخانه‌ای و سندکاوی، ضمن نگاهی کوتاه به مکتب رمانتیسم در ادب عربی و فارسی، سعی شده تا که اشعار رمانتیک دو شاعر معاصر عرب و ایرانی، ابوالقاسم شابی(1909-1934م) و نادر نادرپور، (1307-1374ش )که هر یک به نوعی نماینده‌ی مکتب رمانتیسم در دوره‌ی خود بوده اند، بررسی شود.

بررسی پویایی و حیات صور خیال در شعر متنبی (با تکیه بر تصاویر شنیداری)

سیدمهدی مسبوق؛ مرتضی قائمی

دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390، ، صفحه 219-232

چکیده

دیوان متنبی به عنوان یک اثر ادبی برجسته، سرشار از انواع تصویر پردازی هاست؛ تصویرهایی که از صور شنیداری، دیداری، بویایی، بساوایی و چشایی نشأت می گیرد. در این میان، تصاویر شنیداری در بیشتر موضوعات شعری ... بیشتر

آلیـّات التفکیر اللغویة عند أبی تمّام (عربی)

حمیدرضا میرحاجی؛ جلال مرامی؛ مالک عبدی

دوره 3، شماره 5 ، آذر 1390، ، صفحه 194-216

چکیده

حدیثنافی هذه المقالة عن أبی تمام ومدی اضطلاعه بأمرالدلالة للمفردات والجمل، واهتمامه بأنماط الاستخدام الوظیفی للکلمات، بحیث یصبح للکلمة من خلاله أدق مایمکن أن یکون لها من تأثیر و دلالات لم تکن لتفیدها ... بیشتر حدیثنافی هذه المقالة عن أبی تمام ومدی اضطلاعه بأمرالدلالة للمفردات والجمل، واهتمامه بأنماط الاستخدام الوظیفی للکلمات، بحیث یصبح للکلمة من خلاله أدق مایمکن أن یکون لها من تأثیر و دلالات لم تکن لتفیدها إن کانت مسوقة علی نحوٍآخرَمن أسالیب الأداء و أنظمة التألیف. وهذا مافعله الطـائی فی مواطنَ کثیرة من شعره، ممّا جعلنا نستعرض فی هذه الدراسة مجموعةمن أبیاته ونتناولها بالدرس الوظیفی-الآلیـّاتی، إلاأنّنا لسنا – فی دراستنا هذه– بصددالحدیث عن خصائص شعره عامّة، کماهوالمعتاد فی مثل هذه الدراسات. ولکنّ حدیثنا سیکون عن خصائص شعره اللسانیّة والآلیّات اللغویّة التی استخدمها للدلالة علی مبادئه الفکریّة والعقلیّة وتصویرها تصویرًا دلالًّیّامُمتعاً؛ اذإنّ لکّل شاعرٍأسلوباًخاصّاًیتمیّز به وسماتٍ تفکیریّة وتعبیریّةیتّسم بها، ولیست هذه الأسالیب والسّمات إلّاأفکاراًوتأمّلاتٍ یسکبها الشاعرفی قالب الصّور الشعریّة التی یولّدها. إذن سیکون محور بحثناو ترکیزنا فی هذه الدراسةعلی هذه الناحیةمن شعرأبی تمام وإلقاء نظرةٍدلالّیة –آلیّاتیة علی مقاطع من شعره فی إطارأربعة مستویاتٍ لهذا الأمروهی المستوی الصوتی، المستوی الصّرفی ، المستوی النحوی أوالترکیب، ومستوی المفردات أوالمستوی المعجمی ، أو لعلنانتمکّن بذلک من الحصول علی مفاتِحَ وتلمیحاتٍ من نحو أدائه الآلیّاتی ونتمکّن من تبیین زوایا من جمالیّات شعره فی حوزة الدراسات اللغویّة هذه.

طرح پژوهشی

تقنیة الحلم وتحفیزها اللغوی فی روایة "وحدها شجرة الرمّان" لسنان أنطون

احمد عادل ساکی؛ محمد جواد پورعابد؛ رسول بلاوی؛ علی خضری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 اردیبهشت 1399

http://dx.doi.org/10.30479/lm.2020.11566.2872

چکیده

تقنیة الحُلم غالباً ما تُوظّف فی روایات تیّار الوعی باعتبارها طاقة شعوریّة تکشف جوانب مهمّة من حیاة الشخصیّات الذهنیّة والنفسیّة، وتحفیزاً لغویاً هامّاً یسهم فی سیر مفهوم الحُلم (اللاوعی) فی الروایة. ... بیشتر تقنیة الحُلم غالباً ما تُوظّف فی روایات تیّار الوعی باعتبارها طاقة شعوریّة تکشف جوانب مهمّة من حیاة الشخصیّات الذهنیّة والنفسیّة، وتحفیزاً لغویاً هامّاً یسهم فی سیر مفهوم الحُلم (اللاوعی) فی الروایة. إنَّ دراسة المحفّزات اللغویّة فی الروایات الحُلمیّة تلعب دوراً بارزاً فی تحفیز سیاق الحکی وإثراء دلالة النصّ وفهمه. نظراً لطبیعة التحفیز اللغویّ القائمة على الکشف عن الحوافز المدرجة فی السرد الحُلمی، تسعی هذه الدراسة عبر منهجها الوصفی- التحلیلی إلی ولوج عالم السرد فی روایة "وحدها شجرة الرمّان" للروائی العراقی سنان أنطون لتتحسّس مطبّات اللاوعی فیه، عبر دراسة التحفیز اللغویّ لأحلام الروای الموظّفة فی الروایة والتی تعکس خوائه النفسی أو شعوره بالقلق والخوف فی وطنه الجریح، وذلک لغرض التمکّن من فهم المسارات الدلالیّة المتمثّلة فی الروایة من منظار رؤی رمزیّة؛ وقد توصّلت هذه الدراسة لنتائج منها أنَّ هذه الأحلام ظهرت علی مستویین: أحلام منامیة وأحلام یقظة خاضعة للتدخّل، ترتقی إلی مستوی الکوابیس، مرتبطة بالتمظهرات السیاسیّة الاجتماعیّة الألیمة الناتجة عن الاحتلال والاحتقان الطائفی، کما استنتجت أنَّ المقاطع الحُلمیة التی أوردها الکاتب تخدم حبکة الروایة، فهی لم تکن لتجسید رغبات مکبوتة بل مهرباً نفسیاً ومعادلاً موضوعیاً فی حیاة البطل ومأساته، بالإضافة إلی أنَّ الکاتب قد وظّف أقسام التحفیز اللغویّ المتمثّلة فی التفتیت والاغتراب اللغویّین وأنواعهما فی تقنیة الحُلم وذلک لدوره الفاعل فی بناء نسیج المقاطع الحُلمیّة.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

جریان سیال ذهن در رمان «الخائفون» اثر «دیمة ونّوس»

بهنام فارسی؛ ساجد زارع؛ فاطمه شاهرخی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 اسفند 1399

http://dx.doi.org/10.30479/lm.2021.13433.3044

چکیده

«جریان سیال ذهن» شیوۀ روایی است که نویسنده احساسات و افکار شخصیّت‌ها را درست در همان لحظه‌ای ثبت می‌کند که در ذهن آنان به‌وقوع می‌پیوندند و با نمایش آن‌ها، خواننده را در تجربیات ذهنی شخصیّت‌ها ... بیشتر «جریان سیال ذهن» شیوۀ روایی است که نویسنده احساسات و افکار شخصیّت‌ها را درست در همان لحظه‌ای ثبت می‌کند که در ذهن آنان به‌وقوع می‌پیوندند و با نمایش آن‌ها، خواننده را در تجربیات ذهنی شخصیّت‌ها سهیم می‌کند. «دیمة ونّوس»، رمان‌نویس سوری از جمله نویسندگانی است که در رمان خود «الخائفون» برای پردازش حوادث داستان از شیوة جریان سیال ذهن استفاده‌کرده‌است. این جستار بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی تأثیر مؤلفه‌های این شیوة روایی در روایت رمان «الخائفون» پرداخته و ارتباط میان کاربست این شیوۀ روایت با پدیدۀ ترس در سوریه را تبیین نماید. دستاورد پژوهش مبین این است که به کارگیری شیوۀ جریان سیال ذهن در روایت این رمان، پیامدهایی داشته که بر پیش‌برد روایت رمان تأثیرگذار بوده‌است و برخی از مؤلفه‌های آن، به افزایش زمان خوانش متن و در نتیجه، کاهش شتاب روایت می‌انجامند. نویسنده در راستای این‌که ترس و آشفتگی مستولی شده بر جان و روح شخصیت‌های را نشان دهد، چاره‌ای جز مراجعه به ذهن قهرمانان داستانش ندارد و تنها با تکیه بر لایۀ پیش از گفتار ذهن است که می‌توانست این ترس را به گونه‌ای مؤثر به تصویر بکشد و به همین دلیل از شیوۀ روایی جریان سیال ذهن استفاده نموده‌است.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

بازتاب سیمای زن در ضرب‌المثل‌های عربی مردم خوزستان: رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف

رسول بلاوی؛ فاطمه نعمتی؛ صادق البوغبیش

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 فروردین 1401

http://dx.doi.org/10.30479/lm.2022.16333.3311

چکیده

مردم عرب خطّۀ خوزستان فرهنگ و تفکّرات خود را علاوه بر جامعۀ عرب از بقیۀ اقوام همجوار کسب کرده‌اند، این داد و ستد دوجانبه موجب ایجاد گنجینه زبانی و فرهنگی پرباری شده است. پژوهش و بررسی در زبان و فرهنگ این ... بیشتر مردم عرب خطّۀ خوزستان فرهنگ و تفکّرات خود را علاوه بر جامعۀ عرب از بقیۀ اقوام همجوار کسب کرده‌اند، این داد و ستد دوجانبه موجب ایجاد گنجینه زبانی و فرهنگی پرباری شده است. پژوهش و بررسی در زبان و فرهنگ این مردمان به ویژه ضرب‌المثل‌ها می‌تواند دریچه‌ای برای تبیین بسیاری از موضوعات مرتبط با زنان عرب ایران باشد. این زنان در نقش مادر، همسر، خواهر و دختر، در بسیاری از ضرب‌المثل‌ها جایگاه والایی داشته و از آن‌ها به نیکی یاد می‌شود. البته در پاره‌ای از ضرب‌المثل‌ها نیز‌، عنصر زن متهّم به شیطنت، سادگی، ضعف، حیله‌گری و نیرنگ شده است که در رفتار با آنها جانب احتیاط را باید در نظر گرفت. این پژوهش با هدف تحلیل انتقادی گفتمان بازتاب‌یافته درباره زنان در ضرب‌المثل‌های عربی خوزستان و با بهره‌گیری از نظریۀ فرکلاف به شیوۀ میدانی - تحلیلی نگاشته شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که جامعه عرب خوزستان به سان دیگر ملت‌ها و اقوام با استفاده از ضرب‌المثل‌ها به بازتولید روابط بین عناصر مختلف نظام اجتماعی مانند خانواده، تبار، ازدواج، قدرت می‌پردازد و زن را به اشکال متعدّدی همچون زن مثبت، منفی، توأمان مثبت و منفی ترسیم می‌کند. در این گفتمان، قدرت، از آنِ مرد است، و گاهی زنی را به زنی دیگر با توجه به نقش و جایگاه اجتماعی وی برتری می‌دهند. الگوی غالب در گفتمان ضرب‌المثل‌ها اینست که به زن در نقش مادر و خواهر نگاه مثبتی وجود دارد اما در ضرب‌المثل‌های مبتنی بر نظام خویشاوندی و روابط قبیله‌ای، تبعیض و نابرابری جنسیتی به طرز قابل توجهی نمود می‌یابد.

مشاهده مقاله

تعداد دوره‌ها	13
تعداد شماره‌ها	48
تعداد مقالات	373
تعداد نویسندگان	580
تعداد مشاهده مقاله	495,910
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	325,127
نسبت مشاهده بر مقاله	1329.52
نسبت دریافت فایل بر مقاله	871.65
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده	2,316
تعداد مقالات رد شده	1,917
درصد عدم پذیرش	83
تعداد مقالات پذیرفته شده	243
درصد پذیرش	10
زمان پذیرش (روز)	460
تعداد پایگاه های نمایه شده	20
تعداد داوران	329

دوره 14 (1401)

دوره 13 (1400)

دوره 12 (1399)

دوره 11 (1398)

دوره 10 (1397)

دوره 9 (1396)

دوره 8 (1395)

دوره 7 (1394)

دوره 6 (1393)

دوره 5 (1392)

دوره 4 (1391)

دوره 3 (1390)

دوره 2 (1389)

مقاله طبق قالب آماده تدوین گردد در غیر این صورت بررسی نخواهد شد.لطفا بر روی عنوان«قالب آماده» کلیک نمایید .

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان